Lidia Adamek-Baczyńska
Rzeczpospolita
Klasyfikacja
Z uwagi na brak odniesienia do PKWiU oraz ustawowych definicji pojęć „naprawa” i „konserwacja”, podatnicy mają wątpliwości jakiego typu czynności należy zaliczać do tej kategorii usług.
1 lipca 2020 r. weszła w życie tzw. matryca stawek VAT. Jej wprowadzenie miało za zadanie ułatwić podatnikom przyporządkowanie odpowiedniej stawki VAT do sprzedawanych towarów oraz usług. Pomimo kilku miesięcy obowiązywania nowych przepisów, nadal jednak wiele kwestii budzi wątpliwości. Przykładem mogą być usługi naprawy i konserwacji wyrobów medycznych.
Zasadniczo, dla potrzeb zastosowania obniżonych stawek VAT towary są klasyfikowane według kodów Nomenklatury Scalonej (CN), natomiast usługi według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Matryca przewiduje jednak pewne wyjątki od tej zasady, m.in. dla usług związanych z wyrobami medycznymi. W poz. 69 załącznika nr 3 do ustawy o VAT wprowadzona została nowa kategoria usług objętych stawką VAT w wysokości 8 proc., tj. Usługi napraw i konserwacji wyrobów z poz. 13 (bez względu na PKWiU).
Z uwagi na brak odniesienia do PKWiU oraz brak ustawowych definicji pojęć naprawy i konserwacji w przepisach ustawy o VAT, po stronie podatników pojawiły się wątpliwości jakiego typu czynności należy zaliczać do tej kategorii usług. Potocznie, przez usługi naprawy należy rozumieć usunięcie usterek lub uszkodzeń, natomiast przez usługi konserwacji należy rozumieć zabiegi mające na celu utrzymanie w dobrym stanie. W taki sposób pojęcia naprawy i konserwacji zostały zdefiniowane w słowniku języka polskiego PWN.
W praktyce gospodarczej istnieje jednak wiele usług, które trudno jest jednoznacznie zaklasyfikować do rozumianych w taki sposób usług naprawy lub konserwacji. Przykładem mogą być przeglądy okresowe czy usługi konserwacji/naprawy z wymianą części zamiennych. Wątpliwości budzi również obciążanie klientów kosztami dodatkowymi, takimi jak koszty dojazdu czy koszty noclegu pracowników dokonujących napraw lub konserwacji.
Co z okresowymi przeglądami
Jakkolwiek kategoria przeglądów okresowych nie została wprost wskazana w matrycy stawek VAT, to nie powinno budzić wątpliwości, że przeglądy takie służą utrzymaniu wyrobu medycznego w dobrym stanie. W konsekwencji, różnego typu przeglądy wyrobów medycznych ukierunkowane na utrzymanie ich prawidłowego funkcjonowania należy uznać za usługi mieszczące się w kategorii usług konserwacji opodatkowanych wg 8-proc. stawki VAT. Zasadniczym celem przeglądu jest bowiem wymiana zużytych części/elementów, wynikająca z normalnej eksploatacji wyrobu medycznego. Oczywiście możliwe jest, że poza zweryfikowaniem stanu urządzenia, nie zostaną podjęte żadne inne czynności. Nie zmienia to jednak zasadniczego charakteru tej usługi.
Podróż i nocleg serwisanta
Podobnie jest w przypadku doliczania kosztów dojazdu czy noclegu do ceny usługi naprawy lub konserwacji. Przeniesienie tego typu kosztów powinno stanowić element usługi głównej jaką jest naprawa/konserwacja. Dojazd i nocleg nie powinny zostać uznane za świadczenia odrębne. Nabywca usługi nie byłby bowiem zainteresowany poniesieniem tych kosztów, gdyby nie było to konieczne do realizacji usługi głównej. W tym stanie rzeczy koszty dojazdu oraz noclegu należy doliczyć do podstawy opodatkowania VAT usługi naprawy/konserwacji wyrobu medycznego i całość opodatkować wg stawki VAT w wysokości 8 proc.
Części zamienne
Bardziej złożona jest kwestia naprawy lub konserwacji, w ramach której zużywane są części zamienne. Przepisy ustawy o VAT nie zawierają regulacji wskazującej kiedy czynność polegającą na wymianie części zamiennej należy zaklasyfikować jako usługę, a kiedy jako dostawę towarów z montażem. W takim przypadku należy zbadać istotę takiego świadczenia i jego konsekwencje w ustawie o VAT. W szczególności należy przeanalizować, czy wymiana części zamiennych może zostać uznana za dostawę odrębną od wykonanej usługi, czy stanowi jej integralną część w ramach tzw. świadczenia kompleksowego.
* * *
Pomimo złożenia wielu wniosków o Wiążące Informacje Stawkowe (WIS) w omawianym temacie, nadal stanowisko organów podatkowych pozostaje nieznane. Nieopublikowanie jakichkolwiek WIS dotyczących tego typu usług pozostawia branżę medyczną w stanie niepewności co do prawidłowości stosowanych stawek podatkowych. Miejmy nadzieję, że wkrótce kwestia ta ulegnie zmianie.
Podstawa prawna: poz. 69 załącznika nr 3 do ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r., poz. 106 ze zm.)