Olga Palczewska-Wielińska, Monika Junyszek
Puls Biznesu

Panująca obecnie na rynku energetycznym sytuacja skłania firmy do poszukiwania alternatywnych do gazu ziemnego źródeł energii.

Jest to problem szczególnie naglący z uwagi na trwający sezon grzewczy i zapowiadane ograniczenia w dostawie gazu ziemnego dla wielu podmiotów. Jedną z alternatywnych opcji jest użycie do celów opałowych oleju napędowego. Decydując się na zmianę sposobu ogrzewania należy mieć jednak na uwadze, że są to wyroby akcyzowe, a ich nabycie może generować po stronie sprzedającego i kupującego określone obowiązki podatkowe.

Obrót olejem napędowym podlega co do zasady opodatkowaniu akcyzą. Jest to podatek jednofazowy, a zatem obowiązek podatkowy w odniesieniu do niego powstaje wyłącznie przy pierwszej transakcji (import, wewnątrzwspólnotowe nabycie, sprzedaż w Polsce). Przy transakcjach krajowych podatnikiem akcyzy, a tym samym podmiotem zobowiązanym do jej zapłaty, jest zasadniczo sprzedawca. To on odpowiada za prawidłowe ustalenie podstawy opodatkowania i stawki. Nie oznacza to jednak, że na kupującym nie ciążą żadne obowiązki.

Obecnie stawka akcyzy na większość olejów napędowych wynosi  1160 zł za tysiąc litrów. Po spełnieniu określonych warunków jest jednak możliwe zastosowanie preferencyjnej stawki. W zależności od rodzaju oleju wynosi ona 232 zł/1000l bądź 69 zł/1000kg. Opodatkowanie akcyzą w niższej stawce jest przede wszystkim w interesie nabywającego, gdyż cena wyrobu jest wówczas korzystniejsza. Możliwość jej zastosowania jest jednak uwarunkowana spełnieniem szeregu formalności – również przez nabywcę.

Po pierwsze – to, czy sprzedawca może zastosować niższą stawkę, zależy od statusu nabywcy. Preferencyjna stawka ma zastosowanie przy sprzedaży do pośredniczącego podmiotu olejowego, czyli dokonującego sprzedaży oleju napędowego nieobjętego zwolnieniem od akcyzy ze względu na jego przeznaczenie, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy (np. dystrybutor). Dla uzyskania takiego statusu konieczne jest również spełnienie pewnych wymogów formalnych, np. posiadanie siedziby lub oddziału w Polsce czy złożenie formularza na PUESC. Z niższej stawki może skorzystać również zużywający podmiot olejowy, czyli podmiot, który nabywa oleje w celach opałowych po dokonaniu rejestracji na portalu PUESC poprzez złożenie odpowiedniego formularza.

Sam status to jednak nie wszystko. Zarówno podmiot pośredniczący, jak i podmiot zużywający są zobowiązani do złożenia zgłoszeń w systemie SENT, gdyż przewóz oleju napędowego podlega monitorowaniu na podstawie przepisów ustawy o monitorowaniu drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi. Ponadto konieczne jest złożenie przez nich oświadczenia o przeznaczeniu oleju do celów opałowych. Treść obu oświadczeń (osobna dla podmiotu pośredniczącego i zużywającego) została wprost wskazana w ustawie o podatku akcyzowym.

Droga do możliwości zastosowania preferencyjnej stawki jest zatem długa, jednak warta przejścia – różnica między stawką podstawową a preferencyjną jest istotna. Warto zatem zweryfikować, czy do nabywanego przez nas oleju napędowego ma ona zastosowanie. Weryfikacja ta musi być jednak bardzo dokładna. Skorzystanie z obniżonej stawki przy niespełnieniu jakiegokolwiek warunku (np. brak rejestracji na PUESC, wykorzystanie oleju na inne cele niż opałowe, brak wymaganego statusu nabywcy, brak zgłoszeń w SENT) niesie za sobą ryzyko nałożenia przez organy podatkowe sankcji karno-skarbowych. Ponadto może wpłynąć na zaniżenie podstawy opodatkowania VAT, a tym samym powstanie zaległości w tym podatku.