Magdalena Szczepańska, Dawid Przeździak
Puls Biznesu
Usługi związane z nieruchomościami podlegają opodatkowaniu VAT w kraju, w którym znajduje się nieruchomość będąca ich przedmiotem. Taki sposób opodatkowania wynika zarówno z Ustawy o VAT jak i Dyrektywy VAT. Usługi związane z nieruchomościami mogą mieć różny charakter i postać (np. montaż, modernizacja, naprawa i kontrola urządzeń). Są one lub – po wykonaniu usług – będą z nieruchomością trwale złączone.
Ustawa o VAT nie podaje definicji nieruchomości ani usług związanych z nieruchomościami, a wprowadza jedynie otwarty katalog czynności, które za takie usługi mogą zostać uznane. W praktyce jednoznaczne określenie, czy usługi podlegają opodatkowaniu VAT w miejscu położenia nieruchomości, wymaga bardzo często wystąpienia o interpretację prawa podatkowego. Zagadnienie to jest szczególnie istotne w przypadku usług świadczonych między dwoma zagranicznymi podmiotami, które mają siedziby w krajach innych niż kraj położenia nieruchomości. W tym konkretnym przypadku, uznanie że usługi podlegają opodatkowaniu w kraju położenia nieruchomości, może skutkować rejestracją dla potrzeb VAT w tym kraju co najmniej jednego z zagranicznych podmiotów.
Definicję nieruchomości wprowadzają przepisy Rozporządzenia wykonawczego UE nr 1042/2013 z 7 października 2013 r. Zgodnie z nim za nieruchomość należy uznać m.in. każdy element, sprzęt lub maszynę zainstalowane na stałe w budynku lub konstrukcji, które nie mogą być przeniesione bez zniszczenia lub zmiany budynku lub jego konstrukcji. Rozporządzenie zawiera katalog usług, które mogą być uznane za związane z nieruchomością. Należą do nich m.in. instalacja, montaż, utrzymanie, naprawa, kontrola dotyczące maszyn lub urządzeń, które są trwale związane z nieruchomościami i nie mogą być usunięte bez zniszczenia lub po wykonaniu powyższych usług zostaną uznane za nieruchomość.
Powołując się na powyższe przepisy Dyrektor KIS uznał, że montaż urządzeń stanowiących część systemu do produkcji szkła, polegający na połączeniu ich za pomocą śrub ze specjalnie przygotowanym w fundamentem i konstrukcją stalową, nie powoduje trwałego połączenia urządzeń z tą nieruchomością (interpretacja 0112-KDIL1-3.4012.80.2020.1.NK z 5 maja 2020 r.). Zdaniem Dyrektora KIS urządzenia te mogą być zdemontowane bez jakiegokolwiek istotnego uszkodzenia nieruchomości lub urządzeń i zamontowane w innej nieruchomości, gdzie potencjalnie mogą być nadal wykorzystywane. Powołując się na przepisy powyższego rozporządzenia Dyrektor KIS stwierdził, że usługi opisane w interpretacji, nie mogą zostać uznane za związane z nieruchomością. W konsekwencji takiej kwalifikacji powinny one zostać opodatkowane VAT na zasadach ogólnych – co do zasady, w kraju w którym usługobiorca ma siedzibę działalności (art. 28b ustawy o VAT).
Powyższa Interpretacja jest jednym z przykładów ujednoliconej linii interpretacyjnej organów podatkowych i sądów administracyjnych w tym zakresie. Biorąc pod uwagę te rozstrzygnięcia, świadczenie lub nabycie m.in. usług montażu maszyn i urządzeń w nieruchomości powinno zostać poprzedzone przeprowadzeniem wnikliwej analizy przed ich rozpoczęciem, tak, aby prawidłowo określić skutki podatkowe dla wszystkich stron transakcji.