Olga Rybak, Rafał Kosiń
Rzeczpospolita

Sądy wydają kolejne wyroki potwierdzające, że rządowa pomoc dla sektorów energochłonnych związana z podwyżkami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej można uznać za dotację zwolnioną z podatku dochodowego.

W połowie lutego 2024 r. zakończył się kolejny nabór wniosków w ramach rządowego programu dla sektorów energochłonnych o nazwie: „Pomoc dla przemysłu energochłonnego związana z cenami gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2023 r.”. Celem programu jest udzielenie wsparcia finansowego przedsiębiorstwom energochłonnym, w przypadku których prowadzenie działalności gospodarczej jest zagrożone z uwagi na dynamiczny wzrost kosztów zakupu energii elektrycznej i gazu ziemnego.

Podatnicy chętnie korzystają z pomocy w ramach programu. Niestety wciąż mają wątpliwości, czy otrzymane środki stanowią dla nich przychód podlegający opodatkowaniu CIT. W celu potwierdzenia faktu, że taka pomoc nie podlega opodatkowaniu wielu z nich złożyło wnioski do dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie interpretacji indywidulanej w tym zakresie. We wnioskach podatnicy argumentowali, że środki otrzymane w ramach programu, pochodzące z Funduszu Rekompensat Pośrednich Kosztów Emisji, korzystają ze zwolnienia przewidzianego dla dotacji z budżetu państwa na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT.

Stanowisko skarbówki i sądów

Niestety w opinii dyrektora KIS środki przyznane z takiego programu nie korzystają z omawianego zwolnienia. Zdaniem organu przedmiotowe zwolnienie, które odnosi się do dotacji,  może znaleźć zastosowanie wyłącznie do dotacji zdefiniowanych w ustawie o finansach publicznych. Natomiast środki otrzymane w ramach programu nie stanowią takiej dotacji i w konsekwencji, nie można zastosować do nich przedmiotowego zwolnienia. Linia interpretacyjna jest w tym zakresie jednolicie negatywna.

Już pod koniec 2023 r. pojawiły się jednak pierwsze korzystne dla podatników wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych, w których sądy potwierdzały, że bezzwrotna pomoc publiczna dla przemysłu energochłonnego związana ze wzrostem cen gazu ziemnego i energii elektrycznej ma charakter dotacji i, tym samym, korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych. Takie stanowisko zaprezentowane zostało m.in. w wyroku: WSA w Krakowie z 30 listopada 2023 r. (I SA/Kr 797/23), WSA w Poznaniu z 30 listopada 2023 r. (I SA/Po 664/23) i WSA w Kielcach z 21 grudnia 2023 r. (I SA/Ke 488/23). Na początku 2024 r. pojawiły się kolejne korzystne dla podatników wyroki WSA (tj. wyrok WSA z 10 stycznia 2024 r., III SA/Wa 2358/23 i wyrok WSA we Wrocławiu z 8 lutego 2024 r.,  I SA/Wr 771/23).

W opinii sądów administracyjnych w orzecznictwie ugruntowany został już pogląd, zgodnie z którym z uwagi na brak w ustawach podatkowych definicji „dotacji”, należy je rozumieć i definiować zgodnie z potocznym jego rozumieniem. W ocenie sądów w tym przypadku nie ma żadnych podstaw, aby odwoływać się do zawężającej definicji „dotacji” zawartej w ustawie o finansach publicznych (jak twierdzą organy podatkowe). W opinii sądów w tym przypadku należy odwołać się do definicji zawartych w słownikach języka polskiego. Przykładowo zgodnie z Nowym Słownikiem Języka Polskiego (red. nauk. B. Dunaj, Warszawa 2005, s. 104) przez pojęcie „dotacja” należy rozumieć jako „bezzwrotną pomoc finansową udzielaną jakiejś instytucji na określony cel”.

W opinii sądów rekompensata otrzymana przez podatnika jako pomoc – wsparcie, którego celem jest sfinansowanie ceny zakupu energii elektrycznej oraz gazu ziemnego – spełnia warunki uznania jej za dotację. W konsekwencji środki finansowe otrzymane w ramach rządowego programu dla sektorów energochłonnych są dotacją korzystającą ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT.

Stanowisko sądów administracyjnych jest w tym zakresie jednolicie korzystne dla podatników.

Pomimo pojawienia się wielu korzystnych dla podatników wyroków WSA dyrektor KIS nie zmienił swojego stanowiska i w kolejnych interpretacjach, wydanych już po opublikowaniu ww. wyroków wskazał, że pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej – zarówno udzielona za 2022 r. w ramach programu „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.”, jaki i udzielona za 2023 r. w ramach programu „Pomoc dla przemysłu energochłonnego związana z cenami gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2023 r.” – nie podlega zwolnieniu z opodatkowania CIT (por. interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 4 marca 2024 r., 0111-KDIB1-2.4010.47.2024.1.MK i z 22 marca 2024 r., 0111-KDIB1-2.4010.65.2024.2.AK).

Czekając na wyrok NSA

Ostateczne rozstrzygnięcie sporu zostanie dokonane dopiero przez Naczelny Sąd Administracyjny. Biorąc jednak pod uwagę, że w przypadku podobnych programów rządowych (np. rekompensat od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z tytułu przenoszenia kosztów zakupu uprawnień do emisji gazów cieplarnianych na ceny energii elektrycznej zużywanej do wytwarzania produktów w sektorze lub podsektorach energochłonnych) NSA stanął po stronie podatników (wyrok z 7 grudnia 2021 r., II FSK 1276/21), również w tym wypadku można liczyć na korzystne dla podatników rozstrzygnięcie sporu.

Podstawa prawna:

Σ art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm.)