Natalia Sęk, Magdalena Szczepańska
Puls Biznesu
Od 1 stycznia 2021 r. podmioty dokonujące wzajemnych potrąceń nie są zobowiązane do stosowania mechanizmu podzielonej płatności (MPP/split payment) dla regulowania zobowiązań, nawet jeśli potrącenie nie spełnia definicji z art. 498 Kodeksu cywilnego. Dotyczy to w szczególności potrąceń umownych i nettingu.
Należy jednak zwrócić uwagę, że obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności to nie tylko transfer pieniędzy na rachunek VAT. Po stronie sprzedawcy pojawia się także obowiązek wystawienia faktury z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”. Ponadto obydwie strony transakcji zobligowane są do jej oznaczenia jako „MPP” w pliku JPK_V7M. Wśród podatników stosujących rozliczenia w formie kompensaty nadal pojawiają się jednak wątpliwości dotyczące tych obowiązków.
Przede wszystkim należy wskazać, że mechanizm podzielonej płatności dotyczy sposobu zrealizowania płatności, a mianowicie za pośrednictwem rachunku VAT. Natomiast obowiązek umieszczania adnotacji na fakturze oraz oznaczania MPP w pliku JPK_V7M wynika z tego, że transakcja spełnia warunki do uznania jej za podlegającą obowiązkowemu split paymentowi. Bez znaczenia pozostaje fakt dochowania przez nabywcę obowiązku uregulowania zobowiązania na rachunek VAT.
Uzasadnieniem dla oznaczania faktur wymaganą adnotacją i MPP w JPK_V7M jest również fakt, że taka faktura może, lecz nie musi, zostać uregulowana za pomocą kompensaty. Zgodnie z treścią interpretacji indywidualnej sygn. 0114-KDIP1-1.4012.648.2019.1.JO „Jeżeli należność z faktury dotyczącej nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 zostanie uregulowana w drodze potrącenia, obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności nie obejmuje kwoty objętej potrąceniem.” W przytoczonym fragmencie wskazany został warunek: jeśli należność uregulowana zostanie w drodze potrącenia, mechanizm podzielonej płatności nie obejmuje kwoty nim objętej. Organ podatkowy nie odniósł się do transakcji, a stwierdził jedynie, że zwolnienie z płatności w ramach MPP dotyczy kwoty objętej kompensatą. Stosowanie wzajemnych potrąceń nie zmienia zatem obowiązków podatnika w zakresie wystawiania faktur i wypełniania pliku JPK_V7M w odniesieniu do całej transakcji.
Ponadto, na etapie wystawiania faktury, wystawca może nie mieć wiedzy w jaki sposób finalnie zostanie rozliczona transakcja, wie natomiast jakie są jej okoliczności i czy spełnione są warunki dla zastosowania mechanizmu podzielonej płatności. Podatnicy powinni mieć na uwadze, że o ile wzajemne potrącenie wyłącza płatność za pośrednictwem rachunku VAT, o tyle nie zwalnia z oznaczania transakcji adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”, zarówno w treści faktury, jak i w pliku JPK_V7M (jako MPP). Niewypełnienie wskazanych obowiązków zagrożone jest konsekwencjami karno-skarbowymi z tytułu nieprawidłowo wystawionej faktury bądź przesłania pliku JPK_V7M zawierającego błędy.