Lidia Adamek-Baczyńska, Natalia Dekert
Puls Biznesu
Wielu podatników stoi obecnie przed wyzwaniem odpowiedniego przygotowania się na wejście w życie regulacji dotyczących funkcjonowania grup VAT w Polsce, które nastąpi 1 stycznia 2023 r. Może to być szczególne zagadnienie dla podmiotów, które prowadzą działalność w innych państwach członkowskich UE za pomocą oddziałów.
Polski ustawodawca uwzględnił taki model działalności we wprowadzanych przepisach zarówno z perspektywy polskiej spółki, która utworzyła oddział na terytorium innego państwa UE, jak i w odwrotnej sytuacji. Zgodnie z treścią regulacji, w przypadku transakcji realizowanej pomiędzy spółką a jej oddziałem, który wchodzi w skład grupy VAT, taka czynność powinna zostać uznana za świadczenie pomiędzy odrębnymi podatnikami. Należy przy tym wskazać, że zasadniczo świadczenie o charakterze usługowym pomiędzy spółką a jej oddziałem utworzonym w innym państwie UE nie stanowi transakcji opodatkowanej VAT z uwagi na fakt, iż w świetle prawa stanowią one jeden podmiot. Uznanie spółki wchodzącej w skład grupy VAT i oddziału za odrębnych podatników zmienia zatem sposób rozpoznania tego typu świadczenia na gruncie podatku VAT.
Przepisy ustawy o VAT nie regulują natomiast sytuacji, w której podmiot, który utworzył oddział, jest członkiem grupy VAT, natomiast utworzony oddział nie wchodzi w skład grupy. Jako że w wielu państwach UE instytucja grup VAT już funkcjonuje i spółki z siedzibą w tych państwach są członkami grup VAT w przeciwieństwie do utworzonych w Polsce oddziałów tych spółek, kwestia ta była uprzednio przedmiotem rozważań polskich organów podatkowych. Również Trybunał Sprawiedliwości UE (TSUE) zajął stanowisko w tym temacie.
Polskie organy podatkowe w wydanych dotychczas interpretacjach prezentują jednolite podejście. Zgodnie z nim świadczenie usług pomiędzy oddziałem a spółką, która utworzyła ten oddział, a która wchodzi w skład grupy VAT, należy wykazać dla potrzeb VAT odpowiednio jako import usług lub świadczenie usług poza terytorium kraju. Takie podejście jest pokłosiem wyroku TSUE z dnia 11 marca 2021 r. (C-812/19), w którym wskazano że „z uwagi na skutki utworzenia grupy VAT oraz jej ograniczenia terytorialne, transakcji dokonywanej między oddziałem a grupą VAT, do której należy zakład główny spółki, nie można uznać za podobną do transakcji dokonywanej między oddziałem a zakładem głównym, który nie należy do grupy VAT”.
Spójne stanowisko organów podatkowych powinno przyczynić się do jednolitej interpretacji tego zagadnienia i stanowić argument w ewentualnych sporach z organami podatkowymi, pomimo braku regulacji odnoszących się wprost do omawianej sytuacji. Warto wskazać, że 29 lipca zakończyły się konsultacje publiczne dotyczące projektu objaśnień podatkowych w przedmiocie grup VAT. Jakkolwiek w samym projekcie objaśnień nie odniesiono się do powyższego zagadnienia, w przypisie do jednego z komentowanych obszarów powołano się na powyższy wyrok TSUE. Natomiast w najbliższym czasie należy spodziewać się finalnych objaśnień podatkowych resortu finansów w przedmiocie grup VAT, które być może rozwieją wszelkie wątpliwości.