22 grudnia 2021 r. Ministerstwo Finansów ogłosiło konsultacje podatkowe dotyczące projekt „Objaśnień podatkowych w zakresie cen transferowych z 21 grudnia 2021 r. Nr 5: Obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dla tzw. pośrednich transakcji rajowych, o których mowa w art. 11o ust. 1a i 1b ustawy o CIT oraz art. 23za ust. 1a i 1b ustawy o PIT” (dalej „Projekt”).

Projekt ma zastosowanie do obowiązujących od 1 stycznia 2021 r. przepisów art. 11o ust. 1a i 1b ustawy o CIT oraz art. 23za ust. 1a i 1b ustawy o PIT”, zgodnie z którymi:

  • do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych są obowiązane podmioty dokonujące transakcji o wartości przekraczającej 500 000 PLN, jeżeli rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym,
  • domniemywa się, że rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym, jeżeli kontrahent podatnika dokonuje w roku obrotowym rozliczeń z podmiotem mającym siedzibę lub zarząd w raju podatkowym,
  • przy ustalaniu ww. okoliczności wymagane jest dochowanie należytej staranności.

Zgodnie z Projektem:

w zakresie momentu i przesłanek powstania obowiązku dokumentacyjnego

  • Podatnik powinien ustalić, czy zaszły przesłanki obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, tzn. czy dokonuje transakcji kontrolowanej lub transakcji innej niż transakcja kontrolowana, skutkującej powstaniem zobowiązania (zakup towarów lub usług) o wartości przekraczającej 500 000 PLN i rzeczywisty właściciel należności wynikające z tej transakcji (zobowiązania podatnika) ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym;
  • Pojęcie rzeczywistego właściciela należy rozumieć zgodnie z definicją zawartą w art. 4a pkt 29 ustawy o CIT, która określa że jest to podmiot spełniający następujące warunki:
    • otrzymuje należność dla własnej korzyści, w tym decyduje samodzielnie o jej przeznaczeniu i ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą tej należności lub jej części;
    • nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowiązanym prawnie lub faktycznie do przekazania całości lub części należności innemu podmiotowi;
    • prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby, jeżeli należności uzyskiwane są w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
  • Wartość transakcji należy ustalić na podstawie wystawionych faktur, natomiast w przypadku, gdy nie zostały one wystawione, wartość ustala się na podstawie umów lub innych dokumentów, a jeśli nie jest to możliwe – na podstawie płatności;
  • Przy ustaleniu jednorodności transakcji uwzględnia się relacje z jednym kontrahentem, które spełniają kryteria jednorodności wskazane w ustawie oraz interpretacji ogólnej z dnia 9 grudnia 2021 r. (nr. DCT2.8203.2.2021).
  • Ścieżka weryfikacji przesłanek obowiązku dokumentacyjnego przedstawia się następująco:
    • Podatnik powinien zweryfikować, czy jego kontrahent jest rzeczywistym właścicielem należności i otrzymuje ja dla własnej korzyści, tzn. czy prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby, nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowiązanym do przekazania należności innemu podmiotowi.
    • W tym celu podatnik może wykorzystać dostępne informacje pochodzące z Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, dostępnych rejestrów handlowych, wewnętrznych procedur weryfikujących kontrahentów (np. procedura KYC, procedura AML czy procedura służąca rozliczeniu podatku u źródła) czy innego źródła pozwalającego uzyskać wiedzę o wspólnikach, adresie rejestrowym, siedzibie i miejscu prowadzenia działalności czy powiązaniach osobowych i finansowych kontrahenta.
    • Jeżeli podatnik nie jest w stanie zgromadzić wystarczających informacji potwierdzających, że kontrahent jest rzeczywistym właścicielem, wówczas zastosowanie ma domniemanie określone w art. 11o ust. 1b ustawy o CIT i art. 23za ust. 1b ustawy o PIT.

w zakresie domniemania rzeczywistego właściciela

  • Domniemanie zachodzi, gdy kontrahent podatnika dokonuje rozliczeń za transakcje zakupowe z podmiotem rajowym o wartości co najmniej 500 000 PLN.
  • Przy ustaleniu wielkości rozliczeń kontrahenta z podmiotem rajowym powinno się brać pod uwagę rozliczenia przy wykorzystaniu środków pieniężnych, rozliczeń w naturze (np. przekazanie innego składnika majątkowego lub świadczenie usług) lub kompensaty wzajemnych należności/zobowiązań.

w zakresie należytej staranności podatnika

  • Działania podjęte przez podatnika w celu dochowania należytej staranności uzależnione są od okoliczności danego przypadku.
  • Podatnik powinien bazować na dostępnych mu danych (np. pozyskanych w ramach wewnętrznych procedur) i korzystać ze środków, których można od niego rozsądnie wymagać ze względu na okoliczności danej transakcji. Podatnik nie ma obowiązku podejmowania działań nadmiarowych.
  • Dla dochowania należytej staranności przy ustalaniu przesłanek powstania obowiązku wystarczające jest pozyskanie przez podatnika oświadczenia wiedzy od kontrahenta, z którego wynika, że kontrahent jest rzeczywistym właścicielem w ramach realizowanej transakcji. Zobowiązanie kontrahenta do złożenia oświadczenia może zostać ujęte w umowie między stronami.
  • Oświadczenie takie:
    • może obejmować wszelkie transakcje z danym kontrahentem,
    • może być złożone w dowolnej formie, pozwalającej na identyfikację osoby składającej i kontrahenta,
    • może być pozyskane lub potwierdzone w trakcie lub po zakończeniu roku,
    • powinno być podpisane przez prawomocnego przedstawiciela kontrahenta,
    • powinno być zaktualizowane w przypadku zmiany okoliczności po stronie kontrahenta.
  • W przypadku wątpliwości co do zgodności oświadczenia z rzeczywistością, podatnik zobowiązany jest do dalszej weryfikacji kontrahenta, jeżeli środki weryfikacji są dostępne.
  • Jeżeli podatnikowi dostępne były informacje, na podstawie których wiedział lub powinien był wiedzieć, że otrzymane oświadczenie jest niezgodne z rzeczywistością, uznaje się że nie dochował on należytej staranności.
  • Podatnik ma obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, gdy wie lub przy zachowaniu należytej staranności mógł i powinien wiedzieć, że dla realizowanych przez niego transakcji zakupowych rzeczywistym właścicielem jest podmiot rajowy.
  • W relacjach z podmiotami powiązanymi dochowanie należytej staranności wymaga, poza uzyskaniem oświadczenia, weryfikacji informacji otrzymanych od podmiotu powiązanego, np. master file, informacje CbC-R, sprawozdanie finansowe z raportem i opinią biegłego rewidenta itp.
  • Jeżeli podatnik ustali, dochowując należytej staranności, że kontrahent nie dokonuje rozliczeń z podmiotem rajowym, wówczas nie sporządza lokalnej dokumentacji cen transferowych dla transakcji dokonywanej z tym kontrahentem.

Projekt nie odnosi się do transakcji bezpośrednich z podmiotami rajowymi (art. 11o ust. 1 ustawy o CIT, art. 23za ust. 1 ustawy o PIT). W tych przypadkach obowiązek dokumentacyjny występuje dla transakcji, których wartość przekracza 100 000 PLN, niezależnie od rodzaju.

Konsultacje podatkowe trwają do 31 stycznia 2022 r. Jeżeli są Państwo zainteresowani naszą pomocą w przedmiotowym zakresie, uprzejmie prosimy o kontakt.

Powyższy post na blogu stanowi informację o charakterze ogólnym, jego celem jest dostarczenie Państwu na bieżąco informacji o zmianach w prawie podatkowym, interpretacjach organów podatkowych, rozwoju linii orzeczniczej oraz ciekawych komentarzach. Doradztwo Podatkowe WTS&SAJA nie ponosi prawnej odpowiedzialności za żadne działania lub zaniechania podjęte w wyniku powyższych informacji.